Harem ne demektir? Sarayda padişahın ailesinin ve evinin bulunduğu yerdir. Ayrıca girilmesi yasak alandır.
Haremde kimler bulunur? Padişahın annesi valide sultan, padişahın eşleri, hasekiler, şehzadeler, padişah kızları, ustalar, kalfalar ve cariyeler bulunurdu.
Haremde kaç çeşit cariye vardır?
1. Hizmetçi konumundaki cariyeler.
2. Padişahın eşi durumundaki cariyeler.
Sayıları kaçtır?
1. Hizmetçi cariyeler, kadın hizmetçi konumunda ve aldıkları belli bir ücret karşılığında haremde hizmet etmekte oldukları görülmektedir. Sayısı değişkendir.
2. Padişahın Eşi konumundaki cariyeler ise; padişahın nikah yaparak ya da nikah yapmadan karı – koca hayatı yaşadığı cariyelerdir.
Padişahın eşi durumundaki cariyeler kaça ayrılır ve sayıları?
1. Nikah yapılmayan cariyeler en fazla 12 olur ve bunlara gözde, ikbal ve peyk olarak adlandırılırlardı.
2. Nikahlı cariyeler ise en fazla 7’ye kadar çıkardı.
Yorum ve Analiz: Bu bilgileri niye verdim biliyor musunuz? Yukarıdaki bilgiler ve bakış açısıyla Osmanlı İmparatorluğu'nun hakkında olumsuz bir imaj çizmek asla amacım değildir. İş bu noktaya gelirse o dönem Avrupa’nın hem dinsel hem de yönetsel olarak kadınlara neleri reva görüldüğünü anlatmakla bitmez. Yani sicili bir hayli bozuktur. Anlatmak istediğim konu bu değildir. Ama ileride bunları da yazacağım.
Karşımızda iki resim durmaktadır. Birincisinde Osmanlı İmparatorluğu'nda harem teşkilatı ve kadının durumu; ikinci resimde ise Laik Türkiye’de kadının durumu.
Bu iki resmi göz önünde tutarak; Tandoğan, Çağlayan ve bugünki İzmir mitinglerinden şöyle bir çıkarımda bulunalım. Galiba cumhuriyet kadınları laiklik ekseninde kazanılmış kadın haklarının geriye götürülmesine yüksek sesle dur demişlerdir. Elimde sayısal bilgiler yok ama görüntülerde kadın ağırlığı çok ama çok hissediliyordu. Başka türlü cumhuriyetine sahip çıkma mitingleri bu kadar etkili olamazdı diyorum.
Neden kadınlar? Laiklik ekseninden çıkan bir Türkiye’de bir çok alanda elde ettikleri edinimlerini ya kaybedeceklerdi ya da tırpanlanacaktı.
Son söz: Yukarıda "Osmanlı’da harem" konusu ve bugünki İzmir mitingi ne alaka diyen çıkabilir. Ancak bilinçli Türk kadınlarının iki konu arasında irtibatı hemen kurduğuna inanıyorum.
Saygı ve sevgilerimle...
Ömer Özdamar/Burdur-Bucak/06 Ocak 2011
Bu yazı daha önce kisi tarafından okundu.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder